پوشش اتکایی بیمه های باربری، کشتی و هواپیما

پوشش اتکایی بیمه‌های باربری، کشتی و هواپیما شرکت بیمه اتکایی سامان

با توجه به گسترش روزافزون تجارت و دخالت عوامل مختلف در فرایندهای تجاری، نظام تجاری امروزه سازوکار پیچیده و خاص خود را مطالبه می‌کند. بیمه‌گران با ورود به این عرصه و ایجاد سهولت و اطمینان لازم در این فرایندها می‌توانند سبب آسودگی خاطر طرفین تجاری شوند. رشته‌های بیمه‌ای باربری، کشتی و هواپیما از جمله رشته‌های بیمه‌ای هستند که نیاز به تخصص و تجربه فراوان دارند. از سوی دیگر، احتمال وقوع خسارت‌های فاجعه‌بار و نگاه خاص و ویژه افکار عمومی به اتفاقات هوایی و دریایی سبب اهمیت ویژه این رشته‌های بیمه‌ای شده است.

بیمه باربری

بیمه‌های حمل‌و‌نقل کالا (باربری) یکی از اقسام بسیار قدیمی بیمه محسوب می‌شوند که از سال 1600 میلادی ایجاد شده‌اند. بیمه‌های باربری غرامت بیمه‌گزار را در قبال از دست دادن کالا یا اجناس، زمانی که بار از یک نقطه به نقطه دیگر حمل می‌شود، پرداخت می‌کند.

انواع بیمه‌های باربری

بیمه‌های حمل‌و‌نقل کالا به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
• حمل‌و‌نقل دریایی
• حمل‌و‌نقل زمینی
• حمل‌و‌نقل هوایی
لازم به توضیح است، هرکدام از انواع بیمه‌های حمل‌و‌نقل، با توجه به مبدأ و مقصد حمل، ممکن است وارداتی، صادراتی یا ترانزیت باشند.

خطرات تحت پوشش بیمه‌های باربری

در خصوص خطرات مورد تعهد بیمه‌گر در بیمه‌های حمل‌و‌نقل باید در نظر داشته باشیم که تمام کالاها به‌طور یکسان در معرض تمام خطرات حمل‌و‌نقل قرار ندارند و از طرفی هم نمی‌توان بیمه‌گزار را مجبور کرد که کالایش را در مقابل تمام خطرات بیمه کند. بر همین اساس، شرکت‌های بیمه برای بیمه حمل‌و‌نقل کالا از سه مجموعه شرایط (کلوز) شامل مجموعه شرایط A، B و C استفاده می‌کنند. مجموعه شرایط A، یک مجموعه شرایط تمام خطر است به این معنی که کلیه خطرات و حوادث تحت پوشش است؛ مگر حوادث و خطراتی که به صراحت در استثنائات قید شده باشند. اما در مجموعه شرایط B و C، تنها خطرات و حوادثی تحت پوشش است که از آن‌ها نام برده شده باشد و خطرات مندرج در استثنائات، تحت پوشش نیستند. به‌طورکلی می‌توان گفت مجموعه شرایط B از مجموعه شرایط C جامع‌تر است. شرکت بیمه اتکایی سامان برای انواع روش‌های حمل‌و‌نقل کالا و با هر مجموعه شرایطی، پوشش اتکایی مناسب را برای شرکت‌های بیمه داخلی و بین المللی و در قالب‌های اختیاری و قراردادی، فراهم می‌کند.

بیمه کشتی

اسناد و مدارك موجود حاکی از آن است که حمل‌ونقل با کشتی هزاران سال قدمت دارد. این جابه‌جایی‌ها در ابتدا با هدف انتقال بار یا مسافر صورت می‌گرفت. در فرآیند این جابه‌جایی‌ها، برای هر دو طرف صاحبان کالا و مالكان کشتی جلوگیری از ضرر و زیان تبدیل به یک ضرورت شده بود. اولین نوع از بیمه‌های دریایی بیش از 3000 سال پیش آغاز شد. قرائنی در دست است که اولین بار بازرگانان در 3000 سال پیش هنگامی که در دریای مدیترانه به دریانوردی اشتغال داشتند برای ایمنی در قبال خسارات از نوعی بیمه دریایی استفاده می‌نمودند. دراواخر قرن 17 گروهی از بازرگانان در لندن به صورت مستقل آماده پذیرفتن بخشی از ریسک‌هایی شدند که محموله و یا کشتی را تهدید می‌نمود و در مقابل، حق‌بیمه‌ای را از صاحبان کالا و یا مالكان کشتی دریافت می‌نمودند لذا این آغاز ساده‌ای برای شكل‌گیری و توسعه لویدز بود.
با توسعه ارتباطات تجاری بین کشورهای جهان، به دلیل ارزان بودن هزینه حمل‌ونقل دریایی از دریاها به عنوان بزرگراه‌های تجارت جهانی استفاده می‌شود. با توجه به این که سفرهای دریایی همواره توام با خطراتی بوده که کشتی و محموله آن را تهدید می‌نماید، لذا بدواً به منظور مقابله با این خطرات از شیوه‌های وام دریایی و زیان همگانی استفاده می‌گردید. در واقع دو شیوه مذکور مبانی اولیه بیمه‌های دریایی بوده که با گذشت زمان و تحولات تجارت بین‌المللی و افزایش دانش فنی برای مقابله با انواع خطرات دریایی، بیمه‌های دریایی به شیوه کنونی مرسوم گردید. یكی از انواع بیمه‌های دریایی، بیمه وسایل نقلیه دریایی بوده که به منظور حمل‌ونقل کالا و جابه‌جایی مسافر از آن‌ها استفاده می‌شود. در این نوع بیمه‌نامه، بدنه، ماشین‌آلات، تجهیزات، هزینه‌ها، منافع و همچنین مسئولیت‌ در قبال اشخاص ثالث بر اساس کلوزهای استاندارد طراحی شده توسط انستیتو بیمه‌گران لندن ارائه تحت پوشش قرار می‌گیرند. این بیمه‌نامه‌ها به دو صورت زمانی (برای مدت معین) و بر مبنای سفر (برای یک مبدا و مقصد معین) صادر می‌شوند.

انواع بیمه‌های کشتی

• بیمه بدنه و ماشین آلات کشتی (Hull & Machinery)
بیمه بدنه و ماشین آلات کشتی از اصلی‌ترین پوشش‌های شناورها و کشتی‌ها بوده و مطابق با کلوزهای استاندارد انستیتو بیمه‌گران لندن صادر می‌شوند. بیمه‌گذار می‌تواند جهت پوشش شناور خود مطابق با نیاز، از هر یک از کلوزهای استاندارد به شرح زیر استفاده نماید:
• کلوز 280 (تمام خطر): خسارت کلی + خسارت‌های جزئی + 4/3 مسئولیت‌ تصادم + زیان همگانی + هزینه نجات
• کلوز 284: خسارت کلی + 4/3 مسئولیت‌ تصادم + زیان همگانی + هزینه نجات
• کلوز 289: خسارت کلی + هزینه نجات
• کلوز 346 (تمام خطر): خسارت کلی + خسارت‌های جزئی + 4/4 مسئولیت‌ تصادم + زیان همگانی + هزینه نجات (مخصوص شناورهای صیادی)
شایان ذکر است، پوشش خطر جنگ نیز در قالب کلوز 281 قابل خریداری است.

• بیمه مسئولیت مالکان در برابر اشخاص ثالث

مالکان شناورها در قبال خسارات وارده به اشخاص ثالث مسئولیت دارند که می‌توانند مسئولیت خود را تحت کلوز 344 انستیتو بیمه‌گران لندن پوشش دهند. این کلوز قادر است تا با حد تعهدی پایین‌تر از آنچه در بیمه‌نامه‌های P&I قابل خریداری است، مسئولیت مالکان شناورها را در قبال خطرات زیر پوشش دهد:
• برخورد شناور با اجسام ثابت و متحرک در دریا (FFO)
• برخورد و تصادم شناور با شناور دیگر (RDC)
• خارج‌سازی مغروقه (Wreck Removal)
• آلودگی دریایی (Pollution)
• حوادث جانی (فوت و نقص عضو) خدمه
• حوادث جانی (فوت و نقص عضو) اشخاص ثالث

خطرات تحت پوشش

• آتش سوزی، انفجار، صاعقه، زمین لرزه، فوران آتشفشان
• حوادث دریایی و طوفان
• به گل نشستن یا برخورد با صخره
• برخورد با شناورهای دیگر
• برخورد سایر اشیا یا سقوط اشیا بر روی مورد بیمه
• برخورد با تجهیزات ساحلی
• ترکیدن دیگ بخار و شکست شفت
• هزینه های نجات و زیان همگانی
• مسئولیت در قبال اشخاص ثالث (مالی و جانی) برای کلوز 344

بیمه هواپیما

طبق قانون اعداد بزرگ و اصول اساسی بیمه، حق‌بیمه جمع‌آوری‌شده از تعدادی زیادی ریسک، صرف پرداخت خسارت‌های عده‌ی کمی از ریسک‌ها خواهد شد. رشته بیمه هوایی از این جهت با بسیاری از رشته‌های دیگر تفاوت دارد؛ زیرا هم حق‌بیمه و هم تعداد بیمه‌گزاران در این رشته بسیار محدود است و در عین حال، قرار گرفتن در معرض خطر احتمالی برای هر شرکت هواپیمایی بسیار زیاد است. به همین دلیل، برای یک بیمه‌گر تقریباً ناممکن است که تمام ریسک یک ناوگان هواپیمایی یا بعضاً یک فروند هواپیما را برعهده بگیرد. بنابراین نیاز به اخذ پوشش اتکایی در این رشته، از سایر رشته‌های بیمه‌ای بیشتر می‌باشد.

انواع و خطرات تحت پوشش بیمه‌های هواپیما

با توجه به تنوع و گستردگی پوشش‌های قابل ارائه در رشته هواپیما، تقسیم‌بندی واحد و مشخصی در خصوص انواع بیمه‌نامه‌های هوایی وجود ندارد و بیمه‌نامه‌های این رشته براساس پوشش‌های درخواستی بیمه‌گزار صادر می‌شوند. خطراتی که در بیمه‌های هوایی می‌توانند تحت پوشش قرار گیرند شامل موارد زیر است:
• تمام خطر بدنه
• جنگ
• قطعات بدنه
• فرانشیز بدنه
• مسئولیت مالی و جانی مسافرین و خدمه
• مسئولیت مالی و جانی اشخاص ثالث
• مازاد مسئولیت
• مسئولیت خدمات زمینی
• از دست دادن گواهی پرواز خلبانان

شرکت بیمه اتکایی سامان با قبول پیشنهاد هر نوع از ریسک‌های هوایی شامل: انواع هواپیما، انواع بالگرد، ناوگان هوایی و … در قالب اختیاری و قراردادی با شرکت‌های بیمه مستقیم همکاری دارد. شرکت بیمه اتکایی سامان با تکیه بر تجریه و دانش فنی اتکایی، برای انواع ریسک‌ها با پوشش‌های استاندارد شامل: بدنه، جنگ، قطعات بدنه، فرانشیز بدنه، پوشش‌های مسئولیت و مازاد مسئولیت و حتی پوشش‌های سفارشی، پوشش اتکایی ارائه می‌دهد.